Houtmarkt toen & nu

Vroeger waren er veel bierbrouwerijen op de Houtmarkt (bijvoorbeeld brouwerij het scheepje), op de Houtmarkt werd ook in hout gehandeld. In 1509 werd de Houtmarkt in Haarlem verplaatst naar de Wildemansbrug tot aan de Catarijnenbrug op het Spaarne of buitenom tot aan de Kocksteeg. In de 17de eeuw was de Houtmarkt op het noordelijkste gedeelte van de Koudenhorn, waaraan in 1768 het Grote Diaconiehuis, toen het hoofdbureau van de politie, is gebouwd. In het begin van de 17de eeuw zou die markt niet alleen op de Koudenhoorn zijn gehouden, maar ook op het tegenwoordige Donkere Spaarne. De tegenwoordige Houtmarkt op de oostelijke oever van het Spaarne heette ook wel Langedijk in tegenstelling tot de Korte Dijk.

Het is nu moeilijk voor te stellen dat het Spaarne vroeger relatief schoon drinkwater had. Dit water uit het Spaarne werd gebruikt voor het maken van het bier van Brouwerij het Scheepje op Houtmarkt nr. 7.
Het Spaarne waar de Houtmarkt aan ligt was ook belangrijk als vaarwater voor de aan- en afvoer van grondstoffen en eindproducten. Haver, hop en turf werden over het Spaarne Haarlem ingevoerd. Haarlem exporteerde veel bier, ook dit ging over het Spaarne weer de stad uit.
Doordat het Spaarne water steeds vuiler werd door andere industrieën (textielindustrie bijvoorbeeld) maar ook door het zoute water dat via de Spaarndammersluizen in het Spaarne kwam werd het steeds moeilijker voor de brouwerijen om te blijven bestaan.
Bovendien legde Haarlem allerlei belastingen op waardoor bier uit andere steden goedkoper werd. Uiteindelijk moest Brouwerij het Scheepje in 1913 stoppen en werd het pand verkocht aan een kaashandelaar die een deel van de brouwerij afbrak en er een kaaspakhuis van maakte.
De oorspronkelijke steen die in de gevel zat aan Houtmarkt 7 is nu weer te zien in de gevel van Houtmarkt 5 (het kaaspakhuis). Hier zit tegenwoordig geen kaaspakhuis meer, momenteel zijn hier dure appartementen gevestigd.
Het Spaarne is als rivier inmiddels minder belangrijk voor het vervoer van goederen. Veel goederen komen nu via de weg met vrachtwagens en via het spoor Haarlem binnen.
De kade van de houtmarkt is rond 1930 een stuk breder gemaakt dan hij oorspronkelijk in de 17de eeuw was. Zo werd de Houtmarkt toegankelijker gemaakt voor het verkeer. Hoewel het Spaarne in deze bocht nog steeds best breed is, is de rivier tegenwoordig smaller dan hij vroeger was. Ondanks dat zouden wij nog geen druppel Spaarne water willen drinken.

Filmpje over Houtmarkt:

https://youtu.be/Z1-02SOZSP4